Papieska elekcja 1119

Papieska elekcja 1119

Daty i miejsce
2 lutego 1119
Cluny
Główne postacie
Dziekan	Crescenzio
Prodziekan	Kuno von Urach CanReg
Protoprezbiter	Bonifacy
Protoprezbiter elektorów	Boso
Protodiakon	Giovanni V OSB
Protodiakon elektorów	Roscemanno
Wybory
Liczba elektorów • uczestnicy • nieobecni	10 31
Wybrany papież
Gwidon z Burgundii Przybrane imię: Kalikst II

Papieska elekcja 2 lutego 1119 – odbyła się po śmierci papieża Gelazjusza II i zakończyła wyborem Kaliksta II.

Śmierć Gelazjusza II

Papież Gelazjusz II krótko po swoim wyborze w styczniu 1118 roku musiał uchodzić z Rzymu w obawie przed cesarzem Henrykiem V, z którym papiestwo od wielu już lat pozostawało w sporze o inwestyturę. Papież uszedł do Francji, gdzie przewodniczył kilku synodom, podczas gdy w Rzymie cesarz wyznaczył antypapieża w osobie arcybiskupa Maurycego Burdinusa z Bragi, który przyjął imię Grzegorz VIII. 29 stycznia 1119 roku Gelazjusz II zmarł w opactwie Cluny, polecając nielicznym towarzyszącym mu kardynałom wybór albo arcybiskupa Vienne Guy de Bourgogne, albo opata Cluny Ponce de Mergueil, albo kardynała Kuno von Urach, biskupa Palestriny.

Kardynałowie elektorzy

W Cluny towarzyszyło Gelazjuszowi II zaledwie 10 z 41 kardynałów. Oni też po jego śmierci przystąpili do wyboru jego następcy.

• Kuno von Urach CanReg (nominacja kardynalska 1108) – kardynał biskup Palestriny
• Lamberto (1116) – kardynał biskup Ostii
• Boso (1109) – kardynał prezbiter S. Anastasia
• Corrado Demetri (1114) – kardynał prezbiter S. Pudenziana
• Guido OSB (1116) – kardynał prezbiter S. Balbina
• Giovanni da Crema (1116) – kardynał prezbiter S. Crisogono
• Roscemanno OSB (1112) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro
• Pietro Pierleoni OSBCluny (1113) – kardynał diakon Ss. Cosma e Damiano
• Gregorio Papareschi (1116) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria
• Crisogono (1117) – kardynał diakon S. Nicola in Carcere; kanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego

Wszyscy elektorzy byli nominatami Paschalisa II.

Nieobecni

Aż 31 kardynałów nie uczestniczyło w elekcji:

• Crescenzio (1100) – kardynał biskup Sabiny; prymas Świętego Kolegium Kardynałów
• Giovanni Marsicano OSB (1100) – kardynał biskup Tusculum
• Pietro Senex (1102) – kardynał biskup Porto; wikariusz Rzymu
• Witalis (1111) – kardynał biskup Albano
• Bonifacy (1100) – kardynał prezbiter S. Marco; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów
• Anastasio (1102) – kardynał prezbiter S. Clemente
• Benedykt (1102) – kardynał prezbiter S. Pietro in Vincoli
• Divizzo (1106) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino
• Jan (1106) – kardynał prezbiter S. Cecilia
• Teobald (1111) – kardynał prezbiter Ss. Giovanni e Paolo
• Rainier (1111) – kardynał prezbiter Ss. Marcellino e Pietro
• Grzegorz (1115) – kardynał prezbiter. S. Prisca
• Desiderio (1115) – kardynał prezbiter S. Prassede
• Deusdedit (1116) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Damaso; legat papieski w Hiszpanii
• Gregorio Sienense (1116) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Lucina
• Giovanni OSB (1116) – kardynał prezbiter S. Eusebio
• Ugone d'Alatri (1116) – kardynał prezbiter Ss. XII Apostoli
• Sasso de Anagni (1116) – kardynał prezbiter. S. Stefano al Monte Celio
• Pietro Pisano (1113) – kardynał prezbiter S. Susanna
• Amico OSB (1117) – kardynał prezbiter Ss. Nereo ed Achilleo; opat S. Vincenzo al Volturno
• Giovanni OSB (1073) – kardynał diakon S. Maria in Domnica; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów; opat Subiaco
• Gregorio OSB (1108) – kardynał diakon S. Eustachio
• Romoaldo (1109) – kardynał diakon S. Maria in Via Lata
• Gregorio Gaetano (1109) – kardynał diakon S. Lucia in Septisolio
• Aldo da Ferentino (1109) – kardynał diakon Ss. Sergio e Bacco
• Teobaldo Boccapecora (1109) – kardynał diakon S. Maria Nuova
• Oderisio di Sangro, O.S.B.Cas. (1112) – kardynał diakon S. Agata
• Comes (1113) – kardynał diakon S. Maria in Aquiro
• Enrico de Mazara (1117) – kardynał diakon S. Teodoro; dziekan Mazara del Vallo
• Crescenzio di Anagni (1117) – kardynał diakon Świętego Kościoła Rzymskiego
• Pietro Ruffino (9 marca 1118) – kardynał diakon S. Adriano

28 spośród tych kardynałów mianował Paschalis II, jednego Gelazjusz II, a jednego jeszcze papież Grzegorz VII.

Wybór Kaliksta II

Po trzech dniach zwyczajowych modłów i nabożeństw po śmierci Gelazjusza II kardynałowie obecni w Cluny przystąpili do procedowania. Początkowo ich wybór padł na kardynała Kuno z Palestriny, który jednak odmówił przyjęcia tiary. Za jego radą obrano na papieża arcybiskupa Vienne Guy de Bourgogne, który także był jednym z kandydatów wskazanych przez zmarłego papieża. Elekt przyjął wybór jako Kalikst II i 9 lutego został koronowany w swojej dotychczasowej stolicy arcybiskupiej.

Ratyfikacja elekcji w Rzymie

Wiadomość o wyborze Kaliksta II została niezwłocznie przekazana kardynałom w Rzymie, którzy powołali komisję mającą na celu ratfyfikację tego wyboru. W jej skład weszli kardynałowie-biskupi oraz po jednym przedstawicielu kardynałów prezbiterów i kardynałów diakonów:

• Crescenzio, kardynał biskup Sabiny
• Pietro, kardynał biskup Porto i wikariusz Rzymu
• Witalis, kardynał biskup Albano
• Manfred, biskup Tivoli
• Bonifacy, kardynał prezbiter S. Marco
• Comes, kardynał diakon S. Maria in Aquiro

Komisja zebrała się w dniu 1 marca 1119 i jednogłośnie ratyfikowała wybór Kaliksta II, przecinając wszelkie spekulacje co do legalności procedury przeprowadzonej w Cluny.

Bibliografia

• H.W. Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957
• Salvador Miranda: The Cardinals of the Holy Roman Church – papal election, 1119
• Amborgio Piazzoni, Historia wyboru papieży, Wyd. M, Kraków 2003, s. 163–164
• I.S. Robinson, The Papacy 1073–1198. Continuity and Innovations, Cambridge University Press 1990, s. 64-65
• Mary Stroll, Callixtus II (1119–1124): A Pope born to rule, s. 58-64
• C.G. Fūrst, Kennen Wir die Wählern Gelsius' II?, (w:) Festschrift Karl Pivec. Zum 60. Geburtstag gewidmet von Kollegen, red. Anton Haidacher, Hans Eberhard Mayer, wyd. Sprachwissenschaftliches Institut der Leopold-Franzens-Universität, 1966, s. 69-80
• R. Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130, Tybinga 1977